راهنمای دریافت تسهیلات نیروگاه خورشیدی تا 3 مگاوات

رویه اعطای تسهیلات کم بهره جهت احداث نیروگاه‌ خورشیدی از محل منابع بند (۳) ماده (۵) آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۶) قانون جهش تولید دانش‌بنیان

کارگروه موضوع ماده (۶) آیین‌نامه اجرایی ماده (۱۶) قانون جهش تولید دانش‌بنیان که به پیشنهاد سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌ وری انرژی برق (ساتبا)، شرایط اعطای تسهیلات کم بهره و رویه پرداخت آن به بخش خصوصی جهت احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر کوچک‌ مقیاس (تا ظرفیت ۳ مگاوات) را با استفاده از منابع مالی موضوع بند (۳) ماده (۵) آیین‌نامه مذکور به شرح زیر تصویب نمود:

ماده 1: وصول و واریز منابع مالی موضوع این رویه به حساب اعلامی صندوق نوآوری و شکوفایی (که در این رویه «صندوق» نامیده می‌شود)، نزد بانک عامل منتخب مطابق با مصوبه کارگروه انجام می‌شود.

ماده ۲: شرایط اعطای تسهیلات

• دامنه شمول: اشخاص حقوقی خصوصی متقاضی تسهیلات.
• سقف مبلغ: حداکثر ۷۰ درصد هزینه‌های ثابت سرمایه‌گذاری هر طرح.
• دوره پرداخت تسهیلات: حداقل در ۲ مرحله و در بازه زمانی حداکثر ۶ ماهه (بازه زمانی با تأیید ساتبا حداکثر ۶ ماه قابل تمدید می‌باشد).
• دوره بازپرداخت: حداکثر ۶۶ ماه شامل ۶ ماه تنفس (۱۲ ماه بعد از اولین پرداخت).
• نرخ بهره: ۵ واحد درصد، کمتر از نرخ شورای پول و اعتبار.
• به هر طرح، فقط یک فقره تسهیلات از محل این منابع قابل اعطا است.

اولویت‌های پرداخت تسهیلات نیروگاه خورشیدی

۱. احداث نیروگاه در مناطق محروم،
۲. شهرک‌های صنعتی و پارک‌های علم و فناوری

3- استفاده از تجهیزات ساخت داخل
۴. پیشرفت فیزیکی بالاتر.

ماده ۳: رویه پرداخت تسهیلات

1. اعلام فراخوان عمومی توسط ساتبا.
2. ارزیابی اولیه طرح‌های واصله توسط ساتبا و معرفی طرح‌های واجد شرایط به صندوق.
3. اعتبارسنجی متقاضیان و ارزیابی فنی و مالی طرح‌های معرفی‌شده توسط صندوق.
4. بررسی و تصویب تسهیلات مرتبط باطرح های ارزیابی شده، توسط کمیته‌ای متشکل از ساتبا (صندوق و نماینده کارگروه).
5. عقد قرارداد و پرداخت تسهیلات به طرح‌های تصویب‌شده توسط بانک‌های عامل صندوق (صندوق در چارچوب مورد تأیید ساتبا از ظرفیت شبکه بانکی به منظور اهرمی سازی منابع بانکی و پرداخت تسهیلات استفاده می‌کنند).
6. نظارت بر پیشرفت اجرای طرح‌ها توسط صندوق.

تبصره: صندوق می‌تواند به منظور جبران هزینه‌های مربوط به ارزیابی و نظارت نسبت به اخذ کارمزد از متقاضیان تا یک درصد (۱%) مبلغ تسهیلات اقدام کند.

ماده ۴: صندوق موظف است بستری لازم برای ارائه برخط گزارش عملکرد تسهیلات موضوع این رویه به کارگروه را فراهم نماید.

ماده ۵: ساتبا و صندوق موظف هستند هر سه ماه یکبار گزارش عملکرد را به کارگروه ارائه نمایند.

مطالعه بیش تر: فرآیند دریافت مجوز نیروگاه خورشیدی

ضرورت احداث نیروگاه خورشیدی

در دهه‌های اخیر، نیروگاه خورشیدی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای تأمین انرژی پاک مطرح شده است. افزایش مصرف انرژی در کشور و نگرانی‌های ناشی از آلودگی هوا و تغییرات اقلیمی، ضرورت گسترش نیروگاه خورشیدی را بیش از پیش نمایان کرده است. بهره‌گیری از تابش آفتاب برای تولید برق، ضمن کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، آثار مضری مانند استنشاق آلاینده‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی را به حداقل می‌رساند.

1. کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی

   • نیروگاه خورشیدی فاقد تولید گازهای گلخانه‌ای در حین بهره‌برداری است.

   • با تکیه بر انرژی خورشید، نیاز به سوزاندن سوخت‌های نفتی و گازی کاهش یافته و ذرات معلق، دی‌اکسید کربن و سایر آلاینده‌ها تا حد چشمگیری کاهش می‌یابد.

   • این امر به بهبود کیفیت هوای شهری و روستایی کمک کرده و خطرات ناشی از آلودگی هوا را برای سلامت عمومی کاهش می‌دهد.

2. کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تثبیت قیمت انرژی

   • نیروگاه خورشیدی با استفاده از منبع انرژی رایگان و قابل تجدید، هزینه‌های جاری تولید برق را به شدت کاهش می‌دهد.

   • با گسترش نیروگاه خورشیدی در نقاط مختلف کشور، تنوع در سبد انرژی افزایش یافته و از نوسانات قیمت سوخت‌های فسیلی (نفت و گاز) کاسته می‌شود.

   • در نتیجه، دولت و مصرف‌کنندگان از ثبات قیمت برق بهره می‌برند و برنامه‌ریزی میان‌مدت و بلندمدت اقتصادی آسان‌تر می‌شود.

نیاز کشور به نیروگاه خورشیدی

ایران با داشتن متوسط تابش خورشیدی سالانه حدود ۲۲۰۰ کیلووات‌ساعت در مترمربع، یکی از مستعدترین کشورها برای سرمایه‌گذاری در نیروگاه خورشیدی به شمار می‌آید. این توان بالقوه خورشیدی، اگر به درستی و بهینه مورد بهره‌برداری قرار گیرد، می‌تواند بخش قابل توجهی از مصرف برق کشور را تأمین کند.

1. افزایش تقاضای برق و پیک مصرف

   • روند افزایش جمعیت و رشد شهری، هم‌زمان با افزایش وسایل سرمایشی و گرمایشی، باعث بالا رفتن تقاضای برق در فصل‌های گرم و سرد شده است.

   • با توجه به محدودیت ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی و رشد سریع مصرف برق، جایگزینی تدریجی بخشی از ظرفیت‌های قدیمی با نیروگاه خورشیدی می‌تواند فشار شبکه را کم کرده و از خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌نشده جلوگیری کند.

2. تأمین برق مناطق دوردست و روستایی

   • بسیاری از روستاها و مناطق صعب‌العبور فاقد دسترسی مطمئن به شبکه سراسری برق هستند.

   • نصب نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس (مزارع خورشیدی) در این نقاط، نه‌ تنها هزینه‌های انتقال انرژی را کاهش می‌دهد، بلکه امکان بهره‌مندی ساکنان این مناطق از برق پایدار و مقرون‌به‌صرفه را فراهم می‌کند.

3. حفظ منابع آبی

   • نیروگاه‌های حرارتی مبتنی بر سوخت فسیلی یا گاز طبیعی به مقادیر زیادی آب نیاز دارند.

   • نیروگاه خورشیدی تقریباً نیاز آبی اندکی دارد و در بسیاری از موارد به سیستم خنک‌کننده وابسته نیست.

   • در شرایط کم‌آبی و خشکسالی‌های مکرر در کشور، بزرگ‌ترین مزیت نیروگاه خورشیدی، مصرف ناچیز آب در فرآیند تولید برق است.

نیاز آینده به انرژی پاک و نقش نیروگاه خورشیدی

با توجه به چشم‌انداز جهانی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و حرکت به سمت توسعه پایدار، نیروگاه خورشیدی نقش کلیدی در آینده تأمین انرژی کشور خواهد داشت.

1. اهداف کاهش انتشار کربن

   • در اسناد بالادستی کشور و توافق‌نامه‌های بین‌المللی، تعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای درج شده است.

   • دولت ایران برنامه‌ریزی کرده تا سهم انرژی‌های تجدیدپذیر را در سبد انرژی کشور تا افق ۱۴۰۴ به بیش از ۵ درصد برساند.

   • نیروگاه خورشیدی می‌تواند سریع‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین مسیر برای افزایش سهم انرژی پاک باشد.

2. توسعه فناوری‌های بومی

   • با گسترش پروژه‌های نیروگاه خورشیدی، صنایع وابسته مانند تولید پنل خورشیدی، اینورتر و قطعات مرتبط رشد می‌یابند.

   • به‌تدریج می‌توان فناوری تولید سلول‌های خورشیدی و پنل را در داخل کشور بومی‌سازی کرد و هزینه تمام‌شده نیروگاه خورشیدی را کاهش داد.

   • این موضوع از خروج ارز جلوگیری کرده و به ایجاد اشتغال تخصصی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر منتهی می‌شود.

3. امنیت انرژی و تنوع‌بخشی به منابع

   • اتکا به یک یا چند منبع انرژی محدود، همواره خطر ناپایداری شبکه را افزایش می‌دهد.

   • با سرمایه‌گذاری گسترده در نیروگاه خورشیدی، تنوع منابع انرژی به گونه‌ای افزایش می‌یابد که نوسانات قیمت و کمبود تأمین سوخت تأثیر کمتری بر اقتصاد ملی داشته باشد.

   • در شرایط بحران نفت و گاز یا مشکلات حمل‌ونقل سوخت فسیلی، نیروگاه خورشیدی می‌تواند برق مطمئن را تضمین کند.

4. صرفه‌جویی اقتصادی بلندمدت

   • هزینه احداث نیروگاه خورشیدی در سال‌های اخیر به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.

   • با توجه به عمر مفید ۲۵ تا ۳۰ ساله پنل‌ها و هزینه نگهداری پایین، تولید برق از طریق نیروگاه خورشیدی در مقایسه با نیروگاه‌های حرارتی در بلندمدت اقتصادی‌تر خواهد بود.

   • این صرفه‌جویی، امکان سرمایه‌گذاری مجدد در شبکه و بهینه‌سازی مصرف انرژی را در آینده فراهم می‌کند.