مطالعه بازار فرنچ فرایز

مطالعه بازار فرنچ فرایز یکی از گام‌های کلیدی برای ورود موفق به صنعت فرآوری سیب‌زمینی و تولید محصولات آماده مصرف به شمار می‌رود. با افزایش تقاضا برای غذاهای نیمه‌آماده و فست‌فودی در سطح جهان، به‌ویژه در مناطق شهری و پرجمعیت، بازار فرنچ فرایز رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این محصول به‌دلیل طعم محبوب، قابلیت نگهداری بالا، و سهولت در طبخ، جایگاه ویژه‌ای در میان مصرف‌کنندگان خانگی و رستوران‌ها یافته است.

در این مطالعه بازار، عواملی نظیر روندهای مصرف، نیاز مشتریان، ظرفیت تولید داخلی و واردات، رقبا، کانال‌های توزیع و فرصت‌های صادراتی مورد بررسی قرار می‌گیرند. همچنین شناخت برندهای مطرح، رفتار مصرف‌کننده و فناوری‌های نوین مانند فرنچ فرایز به روش IQF می‌تواند به سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری بهتر کمک کند. بررسی دقیق این موارد، زمینه را برای تدوین یک استراتژی بازاریابی مؤثر و ورود موفق به این بازار رو‌به‌رشد فراهم می‌سازد.

تحلیل جهانی صنعت فرنچ فرایز

بازار جهانی فرنچ فرایز در سال ۲۰۲۴ با ارزشی معادل ۱۷.۱۲ میلیارد دلار برآورد شده است. پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۲۵ به ۱۷.۹۴ میلیارد دلار افزایش یافته و با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) معادل ۵.۷۷٪ تا سال ۲۰۳۲ به ۲۶.۵۶ میلیارد دلار برسد. این رشد چشمگیر ناشی از افزایش تمایل مصرف‌کنندگان به محصولات نیمه‌آماده و محبوبیت فست‌فودها در سرتاسر جهان است.

تولیدکنندگان اصلی و سهم بازار

در بازار جهانی فرنچ فرایز، چند شرکت بزرگ جهانی غالب هستند. شرکت Lamb Weston با در اختیار داشتن تقریباً ۴۰٪ سهم از کل بازار محصولات سیب‌زمینی منجمد، به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده شناخته می‌شود. شرکت‌های McCain Foods، J.R. Simplot و Cavendish Farms همراه با Lamb Weston مجموعاً نزدیک به ۹۷٪ سهم بازار محصولات سیب‌زمینی منجمد را در اختیار دارند. سایر بازیگران مهم شامل Farm Frites, The Kraft Heinz Company, Aviko B.V., Albert Bartlett & Sons, Agristo N.V., Agrarfrost و Birds Eye هستند که نقش قابل‌توجهی در تنوع محصول و دسترسی به بازارهای منطقه‌ای ایفا می‌کنند.

مصرف‌کنندگان و سهم منطقه‌ای

منطقۀ شمال آمریکا در سال ۲۰۲۴ با در اختیار داشتن ۴۳.۳۷٪ از ارزش کل بازار فرنچ فرایز، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده جهانی به شمار می‌رود. ایالات متحده آمریکا ضمن داشتن بزرگ‌ترین جمعیت مصرف‌کننده فست‌فود، از زیرساخت توزیع گسترده و فرهنگ قوی رستوران‌های زنجیره‌ای بهره‌مند است. پس از شمال آمریکا، اروپا و آسیا-پاسیفیک به ترتیب جایگاه‌های دوم و سوم را در مصرف دارند. در آسیا-پاسیفیک به‌خصوص کشورهای چین، هند و ژاپن به‌دلیل رشد کلاس متوسط و افزایش تقاضا برای غذای فوری، سهم خود را به‌سرعت افزایش می‌دهند.

تولیدکنندگان عمده و میزان سهم‌شان

Lamb Weston: ۴۰٪ از بازار محصولات منجمد سیب‌زمینی

McCain Foods: همچنین یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان با سهم برآوردی حدود ۲۰–۲۵٪ (جزئیات دقیق روند سهم در سال ۲۰۲۴ محدود است)

J.R. Simplot و Cavendish Farms: همراه با دو شرکت فوق، نزدیک به ۹۷٪ سهم بازار را تشکیل می‌دهند

دیگر تولیدکنندگان مهم شامل Farm Frites, The Kraft Heinz Company, Aviko B.V., Albert Bartlett & Sons, Agristo N.V., Agrarfrost و Birds Eye هستند که در مجموع سهم باقی‌مانده بازار را پوشش می‌دهند.

مصرف‌کنندگان اصلی و رتبه‌بندی مصرف

ایالات متحده آمریکا: بزرگ‌ترین بازار مصرف فرنچ فرایز با بیشترین تعداد رستوران‌های زنجیره‌ای فست‌فود و مصرف سرانه بالا.

اروپا: به‌ویژه کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا با فرهنگ فست‌فود گسترده و مصرف ثابت.

آسیا-پاسیفیک: چین و هند به‌دلیل گسترش سریع رستوران‌های زنجیره‌ای و تغییر عادات غذایی، در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی در مصرف داشته‌اند.

سایر مناطق: آمریکای لاتین و آفریقا نیز به‌تدریج سهم مصرف خود را افزایش می‌دهند، اما هنوز از سهم بازار بزرگ‌تر عقب هستند.

درصد رشد صنعت فرنچ فرایز

در طول دوره ۲۰۲۳–۲۰۲۴، اندازه بازار جهانی فرنچ فرایز از ۱۶.۱۸ میلیارد دلار به ۱۷.۱۱ میلیارد دلار افزایش یافت و رشدی معادل ۵.۸۷٪ (CAGR) را ثبت کرد. پیش‌بینی می‌شود این نرخ رشد مرکب در دوره ۲۰۲۵–۲۰۳۲ حدود ۵.۷۷٪ باقی بماند. برخی گزارش‌ها رشد مشابهی در محدوده ۵.۰–۶.۲٪ را برای دوره‌های کوتاه‌مدت و میان‌مدت (۲۰۲۴–۲۰۳۰) پیش‌بینی می‌کنند.

آینده صنعت فرنچ فرایز

انتظار می‌رود بازار فرنچ فرایز تا سال ۲۰۳۲ به ۲۶.۵۶ میلیارد دلار برسد و ادامه روند رو به رشد مصرف فست‌فود، افزایش عرضه از سوی رستوران‌های زنجیره‌ای و گسترش شبکه‌های خرده‌فروشی آنلاین (به‌ویژه در آسیای در حال توسعه) را شاهد باشیم. با توجه به گرایش‌ مصرف‌کنندگان به محصولات سالم‌تر، تولید فرنچ فرایزهای کم‌چرب یا غنی‌شده با پروتئین و فیبر از مسیرهای مهم توسعه محصول خواهد بود. همچنین بازگشت به سوابق قیمتی و نوسانات اقتصادی ممکن است به شرکا و تولیدکنندگان بزرگ فشار بیاورد تا هزینه تولید خود را با فناوری‌های پیشرفته‌تر (مانند IQF با مصرف انرژی کمتر) کاهش دهند. در نهایت، با توجه به تمرکز رو به‌ توسعه بر زنجیره تأمین پایدار و کشاورزی دقیق، انتظار می‌رود تولید‌کنندگان بزرگ بیشترین سرمایه‌گذاری را در حفظ کیفیت سیب‌زمینی، کاهش ضایعات در زنجیره سرد و بسته‌بندی با مواد قابل بازیافت انجام دهند.

مطالعه بیش تر: طرح توجیهی تولید فرنچ فرایز

تحلیل داخلی صنعت فرنچ فرایز

بازار داخلی فرنچ فرایز در سال ۱۴۰۲ به‌طور تقریبی شامل ۵۰۰ هزار تن محصول سیب‌زمینی سرخ‌شده نیمه‌آماده بوده است؛ این رقم با احتساب قیمت متوسط هر کیلوگرم 3۰ هزار تومان، ارزشی حدود 15۰۰۰ میلیارد تومان را نشان می‌دهد. روند تقاضا در بازار داخلی با نرخ حدود ۱۰٪ رشد سالانه همراه بوده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان پنج سال آینده حجم بازار فرنچ فرایز در ایران به حدود یک میلیون تن برسد.

در ایران، تولیدکنندگان اصلی فرنچ فرایز بیشتر در قالب واحدهای کوچک و متوسط متمرکز هستند که محصولات خود را تحت برندهای منطقه‌ای و سراسری عرضه می‌کنند. از جمله شرکت‌های شناخته‌شده می‌توان به زرین فرنچ فرایز (استان گلستان)، شایان‌پاتیتو (فعال در شمال کشور) و تولیدکنندگانی در استان‌های همدان، لرستان و آذربایجان اشاره کرد. علاوه‌بر این، کارگاه‌های صنعتی متعددی در تهران و کرج نیز به‌صورت محدود به تولید و بسته‌بندی فرنچ فرایز مشغول‌اند. بر اساس گزارش‌ها، شرکت‌های زیادی در ایران در زمینه تولید سیب‌زمینی نیمه‌آماده منجمد (فرنچ فرایز) فعالیت دارند که تضمین‌کننده عرضه گسترده محصول به بازار داخلی هستند.

مصرف‌کنندگان فرنچ فرایز در ایران عمدتاً شامل رستوران‌ها و فست‌فودها (با سهم حدود ۶۰٪ از مصرف کل)، خرده‌فروشی‌ها (سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای با سهم ۳۰٪) و کارخانجات تولید غذاهای نیمه‌آماده (باقیمانده ۱۰٪) هستند. در سال‌های اخیر، با گسترش فرهنگ غذای آماده و افزایش تعداد شبکه‌های توزیع سرد، مصرف خانگی فرنچ فرایز نیز رشد قابل توجهی داشته است. به‌عنوان مثال، سهم فروشگاه‌های زنجیره‌ای از فروش این محصول در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۲۰٪ افزایش پیدا کرده است.

با توجه به نرخ رشد ۱۰٪ در سال‌های گذشته، آینده صنعت فرنچ فرایز در ایران رو به گسترش است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۰۷ (۲۰۲۸ میلادی)، حجم بازار به یک میلیون تن برسد و ارزش آن بیش از ۱۰۰۰۰ میلیارد تومان شود. دلیل اصلی این رشد شامل افزایش مصرف داخلی به‌واسطه تغییر الگوی غذایی، توسعه فست‌فودها و همچنین رشد صادرات نیمه‌آماده به کشورهای همسایه (ایران در موقعیتی مناسب برای صادرات به عراق و روسیه قرار دارد) است. علاوه‌بر این، ارتقای کیفیت سیب‌زمینی‌های تولیدشده در داخل (بیش از ۵.۵ میلیون تن تولید سالانه سیب‌زمینی در ایران) سبب می‌شود تولید فرنچ فرایز با هزینه کمتر و کیفیت بالاتر صورت گیرد.

برای تداوم رشد و رقابت در آینده صنعت فرنچ فرایز، پیشنهاد می‌شود تولیدکنندگان:

• بر ارتقای کیفیت سیب‌زمینی تمرکز کنند (انتخاب ارقام آگریا و روسِت با درصد نشاسته بالا).
• فرآیند انجماد سریع انفرادی (IQF) را توسعه دهند تا مصرف‌کننده نهایی از بافت بهتری برخوردار شود.
• با سرمایه‌گذاری در بازچرخانی آب و بازیابی انرژی در خطوط تولید، هزینه‌های عملیاتی را کاهش داده و روند تولید را پایدار کنند.
• بسته‌بندی محصول را نوآورانه و مطابق با استانداردهای بین‌المللی (استفاده از فیلم‌های چندلایه عایق‌بندی‌شده) انجام دهند تا ظرفیت صادرات افزایش یابد.
• با اخذ گواهینامه‌های HACCP و ISO 22000، اعتماد عرضه‌کنندگان داخلی و خارجی را جلب کنند تا سهم بازار فرنچ فرایز ایران در منطقه تقویت شود.

تحلیل SWOT

نقاط قوت (Strengths)

1. محصول شناخته‌شده و پرطرفدار: فرنچ فرایز به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین پیش‌غذاها و میان‌وعده‌ها، دارای جایگاه مشخص در منوی رستوران‌ها و سبد خرید مصرف‌کننده است. آشنایی مشتریان با طعم و بافت مطلوب این محصول باعث شده تا تقاضا همیشه پایدار بماند.
2. فرآیند تولید پایدار با فناوری IQF: استفاده از روش انجماد سریع انفرادی (IQF) در تولید فرنچ فرایز موجب حفظ کیفیت بافت، رنگ طلایی و طعم طبیعی سیب‌زمینی می‌شود. این فناوری امکان نگهداری طولانی‌مدت (حدود ۱۲ ماه) را بدون افت محسوس کیفیت فراهم می‌آورد.
3. هزینه‌های عملیاتی قابل کنترل: با استقرار سیستم‌های بازچرخانی آب در مراحل شست‌وشو و بلانچینگ و نیز بازیابی حرارت در تونل‌های IQF، هزینه‌های انرژی و آب کاهش می‌یابد. این امر باعث می‌شود قیمت تمام‌شده محصول رقابتی‌تر شده و حاشیه سود کارخانه افزایش یابد.
4. تنوع بسته‌بندی و خطوط تولید منعطف: امکان عرضه فرنچ فرایز در وزن‌ها و بسته‌بندی‌های مختلف (از ۵۰۰ گرمی تا ۲۰ کیلوگرمی) به نیازهای گسترده بازار پاسخ می‌دهد. خطوط تولید انعطاف‌پذیر قادر به تغییر سریع سایز برش یا فرمولاسیون پوشش هستند که به تأمین سفارش‌های متنوع کمک می‌کند.

نقاط ضعف (Weaknesses)

1. وابستگی به قیمت و کیفیت سیب‌زمینی خام: نوسانات قیمت سیب‌زمینی و کیفیت محصول کشاورزی (مانند درصد نشاسته و رطوبت) می‌تواند کیفیت نهایی فرنچ فرایز را تحت تأثیر قرار دهد. عدم دسترسی مداوم به ارقام مناسب با استاندارد بالا، تولید را با چالش مواجه می‌کند.
2. هزینه اولیه تجهیزات پیشرفته: سرمایه‌گذاری در تونل‌های IQF با دمای پایین و سیستم‌های بازیابی انرژی نیازمند سرمایه قابل توجه است. شرکت‌های کوچک ممکن است برای ورود به این بازار به‌دلیل هزینه‌های اولیه بالا محدودیت داشته باشند.
3. نیاز به مدیریت زنجیره سرد قوی: برای حفظ کیفیت فرنچ فرایز تا رسیدن به مصرف‌کننده، زنجیره تأمین یخچال‌دار باید بدون قطعی دما حفظ شود. هرگونه اختلال در حمل‌ونقل منجمد یا انبارداری می‌تواند به افت کیفیت، افزایش ضایعات و کاهش رضایت مشتری منجر شود.
4. رقابت فشرده داخلی و واردات: با وجود تولیدکنندگان متعدد داخلی، محصول وارداتی از کشورهای پیشرفته با استانداردهای جهانی (مانند Lamb Weston و McCain Foods) ممکن است با قیمت رقابتی و بسته‌بندی جذاب سهمی از بازار را تصاحب کند.

فرصت‌ها (Opportunities)

1. رشد فرهنگ فست‌فود و مصرف خانگی: افزایش تعداد رستوران‌های زنجیره‌ای، کافی‌شاپ‌ها و فودکورت‌ها و همچنین گرایش مصرف‌کنندگان به محصولات نیمه‌آماده در منزل، می‌تواند به رشد فروش فرنچ فرایز کمک کند.
2. تنوع محصول با تغذیه سالم‌تر: توسعه فرنچ فرایز کم‌چرب، سرخ‌نشده یا پخته‌شده (Air Fryer)، و غنی‌شده با فیبر یا پروتئین می‌تواند نیاز گروه‌هایی از مشتریان که به سلامت خود توجه بیشتری دارند، برآورده کند و سهمی از بازار جدید را تصاحب نماید.
3. گسترش صادرات به کشورهای همسایه: ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی و دسترسی به کشورهایی مانند عراق، افغانستان و روسیه می‌تواند فرنچ فرایز منجمد را با قیمت رقابتی صادر کند. بهبود بسته‌بندی و اخذ استانداردهای بین‌المللی، موانع ورود به این بازارها را کاهش می‌دهد.
4. استفاده از بستر تجارت آنلاین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای: توسعه فروش آنلاین محصولات منجمد (پلتفرم‌های سوپرمارکت آنلاین) و همکاری‌های گسترده با فروشگاه‌های زنجیره‌ای، می‌تواند دسترسی مصرف‌کننده خانگی به فرنچ فرایز را افزایش داده و حجم فروش را بالاتر ببرد.

تهدیدها (Threats)

1. افزایش هزینه‌های تأمین انرژی و مواد اولیه: نوسانات قیمت نفت و برق، و همچنین افزایش قیمت کود و نهاده‌های کشاورزی، هزینه تولید فرنچ فرایز را بالا خواهد برد. این امر می‌تواند حاشیه سود را کاهش داده و قیمت نهایی را افزایش دهد.
2. روند مخالفت با روغن‌های سرخ‌کردنی: افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به مضرات چربی‌های ترانس و اشباع، ممکن است باعث کاهش تقاضای فرنچ فرایز سرخ‌کرده شود. این تهدید بیش از همه فروش سنتی و رستورانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
3. رقابت وارداتی با برندهای معتبر جهانی: ورود محصولات باکیفیت و بسته‌بندی شکیل از شرکت‌های بین‌المللی (مانند Lamb Weston و McCain Foods) با توزیع گسترده در فروشگاه‌های بزرگ، می‌تواند مصرف‌کنندگان محلی را به سمت خرید برندهای خارجی سوق دهد.
4. تغییرات قوانین و استانداردهای بهداشتی: سخت‌گیری‌های احتمالی نهادهای نظارتی در حوزه استفاده از روغن‌های خاص یا محدودیت‌هایی در ترکیبات افزودنی می‌تواند هزینه مطابقت با استانداردهای جدید را برای تولیدکنندگان بالا ببرد.

استراتژی‌های پیشنهادی

1. استراتژی متمرکز بر کیفیت و متمایزسازی محصول
   • تولید فرنچ فرایز با پوشش سبک و استفاده از روغن‌های گیاهی کم‌چرب (مانند روغن آفتابگردان یا آلترناتیوهای سالم‌تر) برای کاهش میزان چربی نهایی محصول.
   • بهره‌گیری از ارقام سیب‌زمینی با درصد نشاسته بالا و رطوبت کنترل‌شده (رقمی چون Agria) و تبلیغات روی کیفیت برتر نسبت به رقبا.
   • اخذ گواهینامه‌های HACCP و ISO 22000 برای ایجاد اعتماد مصرف‌کننده و دسترسی به بازارهای صادراتی.
2. استراتژی توسعه نوآوری و تنوع محصول
   • تولید فرنچ فرایز کم‌روغن یا آماده‌سازی برای پخت در Air Fryer (فرنچ فرایز “Air Fryer Ready”) جهت جذب مصرف‌کنندگانی که به کاهش چربی اهمیت می‌دهند.
   • ارائه نسخه‌های طعم‌دار (مانند پنیر، پیازچه، پاپریکا) با پوشش‌های متنوع و بسته‌بندی‌های کوچک برای مصرف خانگی و فروش فوری.
   • مشارکت با استارتاپ‌های فناوری غذا برای تولید فرنچ فرایز غنی‌شده با پروتئین یا فیبر بالا، با هدف ورود به بازارهای خاص مانند باشگاه‌های ورزشی یا مصرف‌کنندگان سالم‌گرا.
3. استراتژی گسترش شبکه توزیع و صادرات
   • افزایش همکاری با فروشگاه‌های زنجیره‌ای و پلتفرم‌های فروش آنلاین جهت تأمین زنجیره سرد موثر و ارائه خدمات تحویل سریع به مشتری.
   • شناسایی بازارهای هدف صادراتی (عراق، افغانستان، کشورهای آسیای میانه و روسیه) و مطالعه مقررات واردات آنها.
   • بهینه‌سازی بسته‌بندی برای حفظ دمای مناسب در طول حمل‌ونقل و تبلیغات مزیت قیمت رقابتی نسبت به برندهای وارداتی.
4. استراتژی کاهش هزینه و بهینه‌سازی تولید
   • سرمایه‌گذاری در سیستم‌های بازیابی حرارت tunel IQF و سامانه‌های بازچرخانی آب در بخش بلانچینگ برای کاهش هزینه‌های انرژی و آب.
   • مذاکره با کشاورزان معتمد برای تأمین سیب ‌زمینی با کیفیت در حجم بالا با قیمت توافقی، کاهش ریسک نوسان قیمت مواد اولیه.
   • بهبود کارایی خطوط تولید و اتوماسیون بخشی از مراحل (مانند بسته‌بندی اتوماتیک یا کنترل کیفیت آنلاین) برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های نیروی انسانی.

با اجرای این استراتژی‌ها و تمرکز بر مزیت‌های رقابتی مانند کیفیت محصول، تنوع و بهینه‌سازی فرآیند، تولیدکنندگان فرنچ فرایز می‌توانند جایگاه خود را در بازار داخلی ا‌ثبات ببخشند، از رقبا متمایز شوند و در مسیر رشد پایدار قرار بگیرند.